Αργοναυτική Εκστρατεία (13ος αιώνας π.Χ) - Μέρος 3: Αίολος και Αιολείς

Χαρακτηριστική αναπαράσταση
βασιλέα των Αιολέων
κατά την 2η χιλιετηρίδα π.Χ.

Πριν αρχίσουμε να αφήγηση του κυρίως μύθου για την Αργοναυτική Εκστρατεία πρέπει να δούμε λίγο μερικά προκαταρκτικά.
Θα ξεκινήσουμε από την καταγωγή του Ιάσονα.
* Ο Ιάσων ήταν γιος του Αίσονα.
* Ο Αίσων ήταν αδελφός του Πελία και γιος του Κρηθέα.
* Ο Κρηθεύς ήταν γιος του Αιόλου.
* Και ο Αίολος ήταν γιος του Έλληνα και έγγονος του Δευκαλίωνα, που μετά τον Βοιωτικό Κατακλυσμό δημιούργησε το Νέο Ανθρώπινο Γένος.

Όμως, ποιος ήταν αυτός ο Αίολος?

Σύμφωνα με τον μύθο ήταν διαβόητος και πανίσχυρος βασιλέας της Θεσσαλίας. Από αυτόν κατάγονταν (σύμφωνα πάντοτε με τους τοπικούς μύθους) τα περισσότερα μεταγενέστερα βασιλικά γένη των Αχαιών και των Ελλήνων γενικώς.

Μερικοί μυθογράφοι τον συγχέουν με τον θεό των ανέμων Αίολο, τον γιο του Ποσειδώνα, με τον οποίο πλην της συνωνυμίας δεν είχε καμία σχέση.
Ο Αίολος αυτός ήταν στην πραγματικότητα ο αντιπροσωπευτικός ηγεμόνας της αρχέγονης φυλής των Αιολέων. Οι Αιολείς, μαζί με τους Ίωνες, τους Αχαιούς και τους Δωριείς, θεωρούνταν οι τέσσερεις προγονικές φυλές που συναποτέλεσαν τον κύριο κορμό του λαού των Ελλήνων.

Οι τρεις Ελληνικές διάλεκτοι
Αιολικά (με κίτρινο), Ιωνικά και Δωρικά
όπως διαμορφώθηκαν κατά την Αρχαϊκή Εποχή
(1η χιλιετηρίδα μ.Χ.)

Ο Αίολος, λοιπόν, δεν είναι όνομα ενός ανθρώπου αλλά "εθνωνύμιο" και αντιπροσωπεύει μια σειρά ηγεμόνων που οδήγησαν τους Αιολείς στην κατάκτηση της Θεσσαλίας (πριν από το 1700 π.Χ.) και στην συνέχεια στην διακυβέρνησή της μέχρι την άφιξη των Αχαιών (από το 1600 π.Χ και μετά)

Πότε όμως έφθασαν οι Αιολείς στον Ελλαδικό χώρο?

Τίποτα δεν μπορεί να ειπωθεί για το συνέβαινε στην Ηπειρωτική Ελλάδα πριν το 1700 π.Χ. από επιστημονικής άποψης.
Ίσως το 1900 π.Χ., που τα αρχαιολογικά δεδομένα καταγράφουν κάποιας μορφής αναστάτωση να είναι η εποχή της "καθόδου των Αιολέων" πρώτα στην Ήπειρο και μετά σε Θεσσαλία και Αιτωλία.

Αν θέλουμε να ανιχνεύσουμε την πορεία των Αιολέων πριν να καταφθάσουν στον Ελλαδικό χώρο πρέπει να καταφύγουμε σε "ετυμολογικές υποθέσεις" που όμως δεν μπορούν να πιστοποιηθούν επιστημονικά δηλ. με αρχαιολογική ή γενετική επικύρωση.
Σύμφωνα λοιπόν με την "ετυμολογική υποθεσιολογία", η ονομασία "Αιολ-είς" πρέπει να είναι κάποια παραφθορά μιας ονομασίας ενός λαού με ρίζα "Ελ-" ή "Υλ-" που δεν ήταν άλλοι από τους Πρωτο-Έλληνες

Με ροζ χρώμα η πιθανή κοιτίδα των Ινδοευρωπαίων
Με έντονο κόκκινο η πρώτη εξάπλωσή τους
Με αχνό κόκκινο η πλήρης εξάπλωσή τους την Προχριστιανική Εποχή.
Τα βέλη δείχνουν τις πιθανές μεταναστευτικές πορείες.
Μία από αυτές οδήγησε τους Πρωτο-Έλληνες Αιολείς στην Βαλκανική.

Αν θεωρήσουμε ότι, σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία, ο κύριος όγκος των Ινδοευρωπαίων κατοικούσε στην σημερινή Ουκρανία και Ρωσία, είναι πιθανόν οι Πρωτο-Έλληνες Αιολείς να εγκατέλειψαν την κεντρική Ινδοευρωπαϊκή μάζα γύρω στο διάστημα 4000-3000 π.Χ.

Αναπαράσταση Πρωτο-Ελλήνων
καθώς εγκατέλειπαν τον Ινδοευρωπαϊκό Κορμό, στον παγωμένο Βορρά,
καθώς είχαν πληροφορίες για μια ανετότερη ζωή, έναν Παράδεισο
 στις Μεσογειακές παραλίες του Νότου.

Αφού διέσχισαν την Ανατολική Ευρώπη (πιθανώς, μαζί με τους Πρωτο-Λατίνους) έφθασαν στις Άλπεις.

Αναπαράσταση μάχης Πρωτο-Ελλήνων
με διάφορους λαούς που κατοικούσαν κοντά στις Άλπεις.
Πιθανώς, ακόμη, τα ακόντιά τους να ήταν εντελώς ξύλινα και
οι περικεφαλaίες όπως και οι ασπίδες τους δερμάτινες.

Εκεί διχάστηκαν και οι μεν Λατίνοι κατευθύνθηκαν στην Ιταλική Χερσόνησο και οι Έλληνες στην Βαλκανική. Στις Άλπεις παρέμεινε ένα τμήμα του μεταναστευτικού κύματος, οι Ελουέτιοι, που εξελίχθηκαν αργότερα στους Ελβετούς που εξόντωσαν οι Ρωμαίοι.

Ενδεχομένως οι Πρωτο-Έλληνες διέμειναν για αρκετό καιρό στην Δαλματία, στο μέσο της Αδριατικής παραλίας, όπου μέχρι και τον 6ο αιώνα π.Χ. κατοικούσαν Ιλλυρικοί λαοί με τις ονομασίες "Βυλλινοί" και "Υλλείς" και υπήρχε και νήσος με το όνομα "Ελληνίς". Ίσως αυτοί να ήταν κατάλοιπα Πρωτο-Ελλήνων που παρέμειναν εκεί και δεν συνέχισαν την πορεία προς νότο.

Αναπαράσταση από μάχες 
που πιθανόν θα έδωσαν οι Πρωτο-Αιολείς
στις Δειναρικές Άλπεις της Δαλματίας
Εδώ ίσως χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά
μεταλλικές περικεφαλαίες και μεταλλικές ασπίδες 

Στην συνέχεια οι Αιολείς Πρωτο-Έλληνες προωθήθηκαν νοτιότερα και για ένα μεγάλο διάστημα κατοίκησαν στην Ιλλυρία (σημερινή Αλβανία) (ίσως γύρω στο 2.200 π.Χ). Πιθανότατα, το όνομα "Ιλλυ-ρία" να είναι κατάλοιπο της παραμονής εκεί των πρώιμων Ελλήνων, πριν έρθουν στην Ήπειρο.

Στην Νότια Ιλλυρία, λαός με την ονομασία "Βυλλίονες" υπήρχε ακόμη και στην Κλασσική Εποχή. Ίσως, και αυτοί να ήσαν κατάλοιπα της καθόδου των Πρωτο-Ελλήνων που στην συνέχεια "εκβαρβαρίστηκαν" όταν γύρω το 1200 π.Χ. η Ιλλυρία κατακλύστηκε από νέα κύματα Ινδοευρωπαϊκών λαών.

Αναπαράσταση από μάχες που θα έδωσαν οι Πρωτο-Αιολείς
με άλλους λαούς για την επικράτησή τους  στην Ιλλυρία.

Όταν οι Αιολείς έφθασαν στην Θεσσαλία (πιεζόμενοι από τους Δωριείς που ακολουθούσαν), την βρήκαν κατοικημένη από άλλους Ινδοευρωπαϊκούς λαούς, τους Πελασγούς και τους Λέλεγες ( = Λύκιους).
(ίσως, αυτοί, να ήρθαν γύρω στο 2.200 π.Χ. οπότε αρχαιολογικά διαπιστώνεται μια άλλη "αναταραχή").

- Οι Λέλεγες ωθήθηκαν προς την γειτονική Λοκρίδα, εξελληνίστηκαν και μετεξελίχθηκαν στους Λοκρούς της Κλασσικής Εποχής. Μερικοί προχώρησαν και στην Πελοπόννησο (Αρκαδία)

- Οι Πελασγοί απωθήθηκαν και εγκαταστάθηκαν στην Αττική και στην Πελοπόννησο (Αργολίδα).

Μερικοί από τους Λέλεγες και Πελασγούς που είχαν ήδη αναπτύξει ναυτιλία διέπλευσαν το Αιγαίο και ίδρυσαν αποικίες στην απέναντι παραλία της Μικράς Ασίας.

Αναπαράσταση από μάχες που έδωσαν οι Αιολείς
με άλλους λαούς για την επικράτησή τους  στην Θεσσαλία.
Πλέον ο οπλισμός τους είναι ορειχάλκινος
και έχει καθιερωθεί η γνωστή αρχαιο-Ελληνική ενδυμασία.

Όμως οι Πελασγοί και Λέλεγες δεν ήταν οι πρώτοι Ινδο-ευερωπαϊκοί λαοί που κατοίκησαν στην Θεσσαλία. Σύμφωνα με τις μυθολογικές (και μόνον) ενδείξεις, προηγήθηκαν οι προ-Θρακικές φυλές (όπως Βησσοί και Άστες), οι Πενέστες, οι Βρύγες/Περραιβοί, οι Αίμονες, οι Κένταυροι και προφανώς και αρκετοί άλλοι.