Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2021

Ottoman occupation's Mathematics



#Arithmetics

Μαθηματικά Τουρκοκρατίας
Μανουήλ Γλυζώνιος



----------------------
Είναι εντυπωσιακό ότι
το πρώτο βιβλίο Θετικών Επιστημών στην Νεοελληνική
γράφηκε και εκδόθηκε το 1568
από έναν πλούσιο έμπορο στην Βενετία
και επανεκδόθηκε 10 φορές
1724, 1750, 1765 (2 εκδόσεις ), 1779, 1783 (2 εκδόσεις ), 1804, 1805, και 1818
καλύπτοντας, έτσι, την επιστημονική γνώση
όσων απλών Νεοελλήνων
ήθελαν να γνωρίσουν τα Μαθηματικά
περίπου επί τρεις αιώνες
(1550 - 1850)
-----
Για πρώτη φορά σε ελληνικό βιβλίο Μαθηματικών χρησιμοποιούνται τα σημερινά σύμβολα των αριθμητικών ψηφίων.
Το βιβλίο αναφερόταν, σχεδόν αποκλειστικά,
στους θετικούς ακέραιους
και περιέγραφε αριθμητικές πράξεις τους.

Περιείχε επίσης:
- το μηδέν (που το αποκαλούσαν "νούλα")
- προπαίδεια
- κλάσματα (που τα αποκαλούσαν "τζακίσματα"),
- την μέθοδο των τριών και
- ελάχιστα στοιχεία δεκαδικών αριθμών
- προσδιορισμό του Πάσχα και της Πανσελήνου
----------------
Ο Γλυζώνιος, εντυπωσιασμένος από την απόλυτη αμάθεια
που επικρατούσε στην Ελλάδα της εποχής του,
αγνοώντας πλήρως και αυτός
κάθε δυτικο-ευρωπαϊκή ή αρχαιο-ελληνική επιστημονική γνώση
που αναπτυσσόταν τότε στην Δύση
έγραψε το βιβλίο
στηριζόμενος στην μηδαμινή λαϊκή μαθηματική γνώση
που είχε απομείνει στο Βυζάντιο
τους τελευταίους τρεις αιώνες πριν την Άλωση.
----------------
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι
για να τυπωθεί και να εκδοθεί το βιβλίο αυτό
έπρεπε να πάρει έγκριση από "επιτροπή λογοκρισίας"
(προφανώς από πλούσιους Έλληνες της Βενετίας
και προφανώς και της Τουρκοκρατούμενης Ελλάδας)
για αυτό
και στο εξώφυλλό του
αναφέρει:
"“Βιβλίον πρόχειρον τοις πάσι περιέχον
τήν τε Πρακτικήν Αριθμητικήν, η μάλλον ειπεν την Λογαριαστικήν.
Καί περί του πως να ευρίσκει έκαστος τό Αγιον Πάσχα,
καί τέλειον Πασχάλιον πάντοτε.
Καί περί ευρέσεως Σελήνης,
εν ποία ημέρα γίνεται η γέννα αυτης”.

------------------
Δηλαδή
για να περάσει την λογοκρισία
έπρεπε να πείσει την επιτροπή
ότι τα Μαθηματικά που περιείχε
είχαν ιερό σκοπό
δηλ. τον προσδιορισμό του Πάσχα
(και επομένως
δεν είχαν σχέση
με την Μαθηματική Επιστήμη της Αρχαίας Εποχής
ή της, σύγχρονής του, της Αναγεννησιακής Ευρώπης.)

=============
Και το "κερασάκι στην τούρτα"
είναι ότι
οι Νεοέλληνες των επόμενων τριών αιώνων
θεωρώντας οτιδήποτε αφορούσε Θετική Επιστήμη
ως παράρτημα "μαύρης μαγείας" ή "αθεΐας"
αποκαλούσαν τα Μαθηματικά και τα συναφή
"γλυτζούνια"
με μάλλον κάποια περιφρονητική χροιά
όπως είχε και έχει η λέξη "ματζούνια"

--------- Είναι μάλλον δυσεξήγητο
πως ο Ελληνικός λαός
περιέπεσε για τόσους αιώνες
σε κατάσταση απόλυτου "πρωτογονισμού" (Neanderthalism)
και έμεινε πεισματικά ανεπηρέαστος
από κάθε επιστημονική επανάσταση
που συντελέστηκε σε Δύση αλλά και σε Ανατολή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: